IKE oraz IKZE

Grudzień to czas, kiedy zwykle następuje bardzo duże zainteresowanie indywidualnymi kontami emerytalnymi z trzeciego filara, czyli IKE i IKZE. Dlaczego akurat w końcówce roku tak dużo osób jest chętnych przeznaczyć wolne środki na konta emerytalne? Odpowiedź znajdziecie w tym artykule!

IKE oraz IKZE

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) są atrakcyjnymi formami indywidualnego oszczędzania na emeryturę, które są dobrowolne i pozwalają na elastyczne odkładanie swoich środków w ramach specjalnego konta. IKE i IKZE mogą być zakładane przez osoby fizyczne, które ukończyły 16 lat. W przypadku obu rodzajów kont ustanowiono limity wpłat. Na IKE jest to równowartość 3-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za dany rok (17 766,00 PLN w 2022 roku), a na IKZE 1,2-krotność tej kwoty (7 106,40 PLN) oraz 10 659,60 PLN w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (1,8-krotność przeciętnego wynagrodzenia).

W 2023 roku powyższe limity ulegną zwiększeniu. Z opublikowanej ustawy budżetowej wynika, że w 2023 r. przeciętne średnie wynagrodzenie brutto wyniesie 6935 PLN, wobec czego w przypadku konta IKE będzie to dawało 20 805 PLN, natomiast dla kont IKZE odpowiednio 8 322 PLN dla osób fizycznych i 12 483 PLN dla przedsiębiorców.

Różnice w wysokości rocznych wpłat to nie jedyna cecha odróżniająca produkty. Najistotniejsza dotyczy kwestii opodatkowania. Na koncie IKZE składki można odliczyć od podstawy opodatkowania podatku od dochodów (PIT), dzięki czemu  możemy liczyć na odzyskanie części wpłaconych środków od pierwszego roku oszczędzania, bez pomniejszania wartości inwestycji. Z kolei posiadacze konta IKE nie mają takiej możliwości.

Przy wykorzystaniu całego tegorocznego limitu wpłat na IKZE (pierwszy limit) 710ulga podatkowa przy opodatkowaniu według skali progresywnej 12% wyniesie 852,8 PLN, przy opodatkowaniu według skali liniowej (19%710) sięgnie 1 350,22 PLN, a przy najwyższym progu (32%) – 2274,05 PLN.

Jeśli chodzi o podatek od zysków kapitałowych, to oba rodzaje kont są z niego zwolnione, jednak po spełnieniu określonych warunków, a te dla IKE i IKZE są nieco inne. Główna różnica to wiek Dla IKE jest to 60 lat lub nabycie wcześniej uprawnienia emerytalnego (55 lat), a dla IKZE trzeba ukończyć 65 lat. W obu przypadkach warunkiem jest dokonywanie wpłat przez co najmniej pięć lat kalendarzowych. W kontach IKE można ten wymóg pominąć, wystarczy wpłacić ponad połowę wartości wpłat nie później niż na  pięć lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.

Jak wygląda kwestia dziedziczenia środków? Kapitał zgromadzony zarówno w IKE, jak i IKZE może być dziedziczony, w obu przypadkach bez obciążenia podatkiem od spadków i darowizn. W przypadku IKZE konieczne jest jednak uiszczenie zryczałtowanego podatku dochodowego (10%), chyba że środki zostaną przeniesione na konto spadkobiercy w prowadzone w ramach III filaru. W IKE nie płaci się żadnego podatku.

Kiedy dokonuje się najwięcej wpłat na konta IKE i IKZE?

Pomimo tego, że wpłat można dokonywać w ratach przez cały rok, to zarządzający kontami wskazują, że okres cieszący się największym zainteresowaniem, zwłaszcza dla IKZE, to właśnie grudzień. Spora część posiadaczy kont IKZE dokonuje jednorazowych wpłat w końcówce roku. Wzmożona aktywność jest obserwowana od października, a jej szczyt w ostatnich dniach grudnia.

Wpłat na konto IKZE nie należy odkładać na ostatnią chwilę. W tym roku należy dokonać jej nie później niż 29 grudnia, gdyż jest to przedostatni dzień roboczy w roku, wobec czego transfer środków później może sprawić, że wpłata nie dotrze na czas i nie będzie możliwości odliczenia jej od podstawy opodatkowania na rok bieżący.